نقش هوش مصنوعی در مدیریت بیماری دیابت در ایران
بیماری دیابت یکی از رایج ترین بیماری ها در سراسر جهان است که بروز آن به طور چشم گیری در سال های گذشته به دلیل رژیم غذایی ناسالم، رواج چاقی و کاهش تحرک و به طورکلی به دلیل تغییر در سبک زندگی افزایش یافته است. به گزارش فدراسیون بین المللی دیابت بیش از پنج میلیون نفر در جهان مبتلا به دیابت هستند که پیش بینی می شود تا ۲۵ سال آینده این رقم به بیش از هفت میلیون نفر می رسد
در یک تقسیم بندی، بیماری دیابت به سه دسته تقسیم می شود: دسته اول، دیابت نوع یک یا دیابت وابسته به انسولین است که بیشتر در کودکان مشاهده می شود و نوعی بیماری خودایمنی است که در آن به واسطه ی تخریب سلول های ترشح کننده ی انسولین، نقص در ترشح انسولین دیده می شود. دسته دوم، دیابت نوع دو یا دیابت غیر وابسته به انسولین است که در ۹۰ تا ۹۵ درصد بیماران دیابتی دیده می شود و در نتیجه ی مقاومت به انسولین و یا ترشح ناکافی آن ایجاد می شوددسته سوم، دیابت بارداری است که به طور معمول در اواسط دوران بارداری (هفته ۲۸-۲۴) تشخیص داده شده و در بیشتر موارد پس از بارداری به دیابت نوع دو تبدیل می شود
بیماری دیابت عوارض زیادی با خود به همراه دارد که معمولاً برگشت ناپذیر هستند؛ از جمله شایع ترین عوارض این بیماری قطع اندام، نابینایی و نارسایی مزمن کلیوی است؛ اما به عنوان مهم ترین عارضه ی آن می توان بیماری های قلبی-عروقی را نام برد. ازآنجاکه بیماری دیابت درمان قطعی ندارد، شناسایی عوامل خطر، پیشگیری و تشخیص زودهنگام این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. تشخیص و پیشگیری به موقع بیماری باعث کاهش مرگ ومیر و همچنین کاهش عوارض دیابت و بهبود کیفیت زندگی افراد می شود.
امروزه به دلیل گسترش دانش در حوزه ی پزشکی و گسترش سیستم های تشخیصی جهت پیش بینی بیماری هایی همچون دیابت، استفاده از سیستم های اطلاعاتی به خصوص سیستم های هوش مصنوعی (Artificial Intelligence: AI) برای تصمیم گیری های مرتبط با تشخیص و درمان بیماری ها افزایش یافته است که می توان در شرایط مختلف از آنها بهره برد.
هوش مصنوعی به سیستم هایی اطلاق می شود که می توانند رفتارهایی مشابه رفتارهای هوشمند انسانی از جمله درک شرایط پیچیده، شبیه سازی فرایندهای تفکری و شیوه های استدلالی انسان و پاسخ موفق به آن، یادگیری و توانایی کسب دانش و استدلال برای حل مسایل داشته باشند.
روش های هوش مصنوعی به عنوان روشی مناسب برای استفاده در عملکرد روزانه ی بالینی و همچنین برای خود مدیریتی دیابت کاربرد دارند. در نتیجه، این روش ها ابزارهای قدرتمندی برای بهبود کیفیت زندگی بیماران فراهم می کنند. نتایج مطالعه نشان داد که استفاده از الگوریتم های داده کاوی افزایش موفقیت پزشکان در شناسایی افراد مبتلا به بیماری دیابت و تعیین جمعیت های در معرض خطر بیماری را به همراه داشته و به دنبال آن انجام اقدامات درمانی به موقع می تواند مانع از پیشرفت بیماری و یا افزایش عوارض و مشکلات جانبی دیابت در زندگی روزمره ی بیماران شود.
نتایج این مطالعه نشان داد که از سال ۲۰۲۱، هوش مصنوعی اغلب به سوی یادگیری ماشین و یادگیری عمیق پیش رفته و دقت پیش بینی، تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری دیابت را به طور چشمگیری بهبود بخشیده است.
ساختن حسگر و مکالمه با پمپ یک پانکراس مصنوعی
محققان با تاکید بر اینکه بیماران می‌خواهند بدون فکر کردن به دیابت زندگی خود را بگذرانند، اظهار کرد که ما به آنان می‌گوییم، لوزالمعده دیگر کار نمی‌کند. در عوض، شما باید با مغز خود دیابت را مدیریت کنید. آنان باید به طور مداوم به این موارد فکر کنند؛ اگر من این را بخورم، چند کربوهیدرات وارد بدن من خواهد شد؟ چقدر انسولین باید تولید کنم تا قند خونم پایین بیاید؟ فعالیت چه تاثیری بر آن می‌گذارد؟ با این حال، این سیستم‌ها با کمک هوش مصنوعی، افراد دیابتی را می‌شناسند و به آنان اجازه می‌دهند بدون فکر کردن زیاد به بیماری خود به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهند و فرصتی برای زندگی سالم فراهم کنند.
یکی از روش های هوش مصنوعی، ساختن حسگر و پمپ، یک سیستم بسته، در واقع به معنای استفاده از پانکراس مصنوعی روی سطح پوست است.
تجزیه و تحلیل و بررسی مقالات مختلف نشان داد که استفاده از تکنولوژی های جدید همچون هوش مصنوعی در کنار دانش پزشکی می تواند تاثیر مثبتی بر پیش بینی، تشخیص و کنترل و مدیریت بیماری هایی همچون دیابت داشته باشد. باتوجه به اهمیت روزافزون روش های هوش مصنوعی جهت مدیریت دیابت پیشنهاد می شود که در کشور درحال توسعه ای همچون ایران، استفاده از تکنیک های هوش مصنوعی به ویژه در زمینه مدیریت و کنترل دیابت گسترش یافته و از این تکنیک ها در سطوح مختلف سلامت استفاده شود.
بهمن 1401
